«Ο ευσεβής Ουκρανικός λαός ανέμενε την ευλογημένην ταύτην ημέραν επί επτά ολοκλήρους αιώνας»
Παρουσία του Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφανίου, του Προέδρου της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο και της οικογενείας του, Ιεραρχών και κληρικών, πλήθους Ουκρανών Πολιτειακών και Κυβερνητικών παραγόντων, επισήμων και εκπροσώπων Μέσων Ενημερώσεως απ’ όλο τον κόσμο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος υπέγραψε σήμερα το μεσημέρι, 5 Ιανουαρίου, σε ειδική Ακολουθία που τελέστηκε στον Πατριαρχικό Ναό, στο Φανάρι, την περγαμηνή του Τόμου της επισήμου αναγνωρίσεως και ανακηρύξεως της Αυτοκεφαλίας της εν Ουκρανία Ορθοδόξου Εκκλησίας.
«Ο ευσεβής Ουκρανικός λαός ανέμενε την ευλογημένην ταύτην ημέραν επί επτά ολοκλήρους αιώνας˙ και, ιδού, ήλθε το πλήρωμα του χρόνου διά να απολαύση και αυτός, ως και πλείστοι προ αυτού Ορθόδοξοι λαοί, του θείου δώρου της χειραφετήσεως και της ανεξαρτησίας και αυτοδιοικήσεως, ελεύθερος πάσης έξωθεν εξαρτήσεως και επεμβάσεως, ουχί πάντοτε στοργικής και σεβομένης την ιδιοπροσωπείαν αυτού υπαρξάσης», τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, στην ομιλία που πραγματοποίησε, αμέσως μετά την ανάγνωση του Τόμου από τον Αρχιγραμματέα της Αγίας και Ιεράς Συνόδου Αρχιμ.Ιωακείμ, σημειώνοντας ότι από σήμερα η νέα Αυτοκέφαλος Εκκλησία εντάσσεται «εις την χορείαν των δεκατεσσάρων αδελφών Εκκλησιών, των συγκροτουσών «όλον τον θεσμόν» της αγίας Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας».
«Ήτο δικαίωμά Σας, Μακαριώτατε, να ζητήτε και να διεκδικήτε την αυτοκεφαλίαν Σας. Ήτο δικαίωμα και προνόμιον της Μητρός Σας Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως να Σας χορηγήση το καθεστώς τούτο της αυτοκεφαλίας. Ευχόμεθα ολοθύμως να φανήτε άξιοι αυτής και να αναδειχθήτε εις πολύτιμον συνέκδημον των λοιπών αδελφών Εκκλησιών εν τη πανορθοδόξω ενότητι και συνεργασία και εν τη κοινή ημών μαρτυρία προς τον σύγχρονον κόσμον, ο οποίος έχει ανάγκην των ανεξαντλήτων πνεματικών θησαυρών της Ορθοδοξίας».
Στην ομιλία του, που έγινε σε έντονα συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε και στην επανένταξη εκατομμυρίων Ουκρανών πιστών στην κανονικότητα και την κοινωνία της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
«Σήμερον, τη χάριτι του Κυρίου, πραγματοποιείται η επανένταξις των εν τη χώρα Υμών εκατομμυρίων πιστών, οίτινες αιφνιδίως ευρέθησαν εκτός κανονικότητος και κοινωνίας, άνευ ιδικής των υπαιτιότητος. Αλλ’ η Κωνσταντινούπολις συνήγαγε και ενηγκαλίσθη αυτούς ως η πραγματική αυτών μήτηρ, η οδηγήσασά ποτε αυτούς εις το χριστιανικόν βάπτισμα, και ουχί ως μητρυιά, διότι ουδέποτε και έναντι ουδενός λαού και έθνους υπήρξε τοιαύτη καθ’ όλην την μακράν και πολλάκις περιπετειώδη ιστορικήν πορείαν αυτής. Η Εκκλησία αύτη των του Χριστού πενήτων εκένωσεν εαυτήν, εθυσίασεν ευχαρίστως τμήματα της δικαιοδοσίας αυτής, εσμικρύνθη, διά να διακονήση τας επιθυμίας και τα συμφέροντα των τέκνων αυτής».
Και στη συνέχεια τόνισε:
«Κατά την εύσημον ταύτην και ιστορικήν ημέραν, εν τω Ιερώ Κέντρω της Ορθοδοξίας, παρίστανται και συνεορτάζουν μεθ’ ημών ο Πρίγκηψ Βλαδίμηρος και η Αγία Όλγα, άπαντες οι Άγιοι γόνοι της ευκλεούς Ουκρανικής γης, ως και άπαντες οι θιασώται και υποστηρικταί των αυτονοήτων δικαίων Υμών, των Ουκρανών πιστών, και της δικαιοσύνης εν γένει, και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και, ιδιαιτέρως, της θρησκευτικής ελευθερίας των ανθρώπων και των λαών -όλοι είναι παρόντες τω πνεύματι και τη προσευχή, συγχαίροντες και συνευφραινόμενοι μεθ’ ημών».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης χαιρέτησε, ιδιαιτέρως, την παρουσία του αρχηγού του Κράτους της Ουκρανίας, Προέδρου Πέτρο Ποροσένκο, «ο οποίος πολύ επεθύμησεν ιδείν την ημέραν ταύτην, την μεγάλην και επιφανή, εκφράζων την ενδόμυχον επιθυμίαν και ευχήν και παράκλησιν του λαού του να απολαύση της ελευθερίας και ανεξαρτησίας του», και διαβεβαίωσε τον Μητροπολίτη Κιέβου και τον ευσεβή λαό της Ουκρανίας ότι, «η Εκκλησία αύτη της Κωνσταντίνου Πόλεως θα είναι πάντοτε παρά το πλευρόν Σας, ευχομένη, προσευχομένη και εργαζομένη διά την εν Χριστώ αύξησιν και πρόοδον Υμών και διά την ευστάθειαν της νεοφύτου Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας».
Αμέσως μετά μίλησε ο Μητροπολίτης Κιέβου Επιφάνιος, πρώτος Προκαθήμενος της νέας Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας, ο οποίος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως και προσωπικώς στον Οικουμενικό Πατριάρχη. Σημείωσε δε, μεταξύ άλλων, πως η θυγατέρα Εκκλησία της Ουκρανίας δεν θα ξεχάσει ποτέ όλα όσα της προσέφερε η Μητέρα της Εκκλησία από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα.
Τη βαθύτατη συγκίνησή του για την ιστορική αυτή στιγμή για ολόκληρο τον Ουκρανικό λαό εξέφρασε σε σύντομη ομιλία του ο Πρόεδρος της χώρας Πέτρο Ποροσένκο,.
Ακολούθως, ο Οικουμενικός Πατριάρχης δέχθηκε στην Αίθουσα του Θρόνου, στον Πατριαρχικό Οίκο, τον Πρόεδρο της Ουκρανίας και την οικογένειά του, τον Πρόεδρο της Ουκρανικής Βουλής καθώς και τον Μητροπολίτη Κιέβου με την συνοδεία του. Ο Παναγιώτατος συνεχάρη και πάλι τον μητροπολίτη Κιέβου και εξέφρασε την ευχή και την ελπίδα ότι η νέα Αυτοκέφαλος Εκκλησία θα αυξάνει και θα πολλαπλασιάζεται μέρα με την ημέρα.
«Σας παρακαλούμε από τη Μητέρα Εκκλησία να δείξετε αγάπη, ευλογία, καλήν διάθεση, πνεύμα καταλλαγής και συνδιαλλαγής με όλους. Η Μητέρα Εκκλησία, προέκταση της οποίας είστε εσείς εις την Ουκρανία, έχει τεραστίαν αγκάλη μέσα εις την οποίαν χωρούν όλοι. Και κανείς δεν εξαιρείται και κανείς δεν περισσεύει. Υπάρχει τόπος στην αγκαλιά της Μητρός Εκκλησίας δια όλους. Παρακάλεσα και τον κύριο Πρόεδρο να έχει αυτό το πνεύμα της αγάπης και της ειρήνης προς ολόκληρον τον λαόν του, χωρίς καμιάν εξαίρεση, χωρίς καμίαν διάκριση. Είμεθα αισιόδοξοι για το μέλλον της Εκκλησίας σας, η οποία σήμερα με τας προσευχάς όλων μας, με την χάριν του Παναγίου Πνεύματος εδραιώνεται επί υγειών βάσεων».
Σε αναγνώριση των προσπαθειών και της συμβολής του Προέδρου Ποροσένκο στην επίτευξη του ιστορικού γεγονότος της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης του απένειμε τον επετειακό Σταυρό Παναγίας της Παμμακαρίστου. Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, ευχαριστώντας εκ νέου τον Παναγιώτατο, του απένειμε το παράσημο του Τάγματος της Τιμής Α’ Τάξεως του Ουκρανικού Κράτους.
Η άφιξη του νέου Προκαθημένου στο Φανάρι
Ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιος αφίχθη στην Έδρα της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Ορθοδοξίας, για την πρώτη επίσημη, ειρηνική και ιστορική επίσκεψή του, νωρίτερα, το πρωί του Σαββάτου, και στα προπύλαια του Πατριαρχείου τον υποδέχθηκαν, σύμφωνα με την τάξη της Μητρός Εκκλησίας, ο Μ.Πρωτοσύγκελος Ανδρέας και οι κληρικοί της Πατριαρχικής Αυλής.
Στην είσοδο του Πατριαρχικού Ναού το νέο Προκαθήμενο υποδέχθηκε ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων εκ μέρους της Επιτροπής Διορθοδόξων Ζητημάτων και ακολούθως τελέστηκε Δοξολογία όπου χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Επιφάνιος.
Αμέσως μετά ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ουκρανίας έγινε δεκτός από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, στο επίσημο Πατριαρχικό Γραφείο, όπου, παρουσία του Προέδρου της Ουκρανίας, τον συνεχάρη για την εκλογή του. «Οι δεσμοί Κιέβου και Κωνσταντινουπόλεως είναι δεδομένοι από την ιστορία και θα συνεχιστούν επί νέων βάσεων για την δόξα του Κυρίου και για την σωτηρία των ευσεβών ορθοδόξων πιστών της χώρας σας».
Στη συνέχεια οι δύο Προκαθήμενοι και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας κατήλθαν στον Πατριαρχικό Ναό για την τελετή υπογραφής του Τόμου Αυτοκεφαλίας.
Τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας συνοδεύουν οι Μητροπολίτες Vinnytsia κ’ Bar Συμεών, Halych Ανδρέας, Lviv and Sokal Δημήτριος, Lutsk and Volyn Μιχαήλ, Perejaslav-Khmelnitskiy κ’ Vyshneve Αλέξανδρος, ο Αρχιεπίσκοπος Chernihiv κ’ Nizhyn Ευστράτιος και ιερείς της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ
Τῆς Α.Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
κατά τήν ὑπογραφήν τοῦ Τόμου Αὐτοκεφαλίας
εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας.
(Πάνσεπτος Πατριαρχικός Ναός, 5 Ἰανουαρίου 2019)
Μακαριώτατε Μητροπολῖτα Κιέβου καί πάσης Οὐκρανίας κύριε Ἐπιφάνιε,
Φῶς καί χαρά, εἰρήνη καί ἑνότης ἐπέφανε σήμερον τῇ ἁγιωτάτῃ Ἐκκλησίᾳ τῆς Οὐκρανίας, παραλαμβανούσῃ διά τῶν χειρῶν τῆς Ὑμετέρας προσφιλεστάτης Μακαριότητος τόν Τόμον τῆς ἐπισήμου ἀναγνωρίσεως καί ἀνακηρύξεως αὐτῆς εἰς Αὐτοκέφαλον Ἐκκλησίαν, ἐντασσομένην εἰς τήν χορείαν τῶν δεκατεσσάρων ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν, τῶν συγκροτουσῶν «ὅλον τόν θεσμόν» τῆς ἁγίας Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας.
Ὁ εὐσεβής Οὐκρανικός λαός ἀνέμενε τήν εὐλογημένην ταύτην ἡμέραν ἐπί ἑπτά ὁλοκλήρους αἰῶνας˙ καί, ἰδού, ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου διά νά ἀπολαύσῃ καί αὐτός, ὡς καί πλεῖστοι πρό αὐτοῦ Ὀρθόδοξοι λαοί, τοῦ θείου δώρου τῆς χειραφετήσεως καί τῆς ἀνεξαρτησίας καί αὐτοδιοικήσεως, ἐλεύθερος πάσης ἔξωθεν ἐξαρτήσεως καί ἐπεμβάσεως, οὐχί πάντοτε στοργικῆς καί σεβομένης τήν ἰδιοπροσωπείαν αὐτοῦ ὑπαρξάσης.
Ἦτο δικαίωμά Σας, Μακαριώτατε, να ζητῆτε καί νά διεκδικῆτε τήν αὐτοκεφαλίαν Σας. Ἦτο δικαίωμα καί προνόμιον τῆς Μητρός Σας Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως νά Σᾶς χορηγήσῃ τό καθεστώς τοῦτο τῆς αὐτοκεφαλίας. Εὐχόμεθα ὁλοθύμως νά φανῆτε ἄξιοι αὐτῆς καί νά ἀναδειχθῆτε εἰς πολύτιμον συνέκδημον τῶν λοιπῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν ἐν τῇ πανορθοδόξῳ ἑνότητι καί συνεργασίᾳ καί ἐν τῆ κοινῇ ἡμῶν μαρτυρίᾳ πρός τόν σύγχρονον κόσμον, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀνάγκην τῶν ἀνεξαντλήτων πνεματικῶν θησαυρῶν τῆς Ὀρθοδοξίας.
Σήμερον, τῆ χάριτι τοῦ Κυρίου, πραγματοποιεῖται ἡ ἐπανένταξις τῶν ἐν τῆ χώρᾳ Ὑμῶν ἑκατομμυρίων πιστῶν, οἵτινες αἰφνιδίως εὑρέθησαν ἐκτός κανονικότητος καί κοινωνίας, ἄνευ ἰδικῆς των ὑπαιτιότητος. Ἀλλ’ ἡ Κωνσταντινούπολις συνήγαγε καί ἐνηγκαλίσθη αὐτούς ὡς ἡ πραγματική αὐτῶν μήτηρ, ἡ ὁδηγήσασά ποτε αὐτούς εἰς τό χριστιανικόν βάπτισμα, καί οὐχί ὡς μητρυιά, διότι οὐδέποτε καί ἔναντι οὐδενός λαοῦ καί ἔθνους ὑπῆρξε τοιαύτη καθ’ ὅλην τήν μακράν καί πολλάκις περιπετειώδη ἱστορικήν πορείαν αὐτῆς. Ἡ Ἐκκλησία αὕτη τῶν τοῦ Χριστοῦ πενήτων ἐκένωσεν ἑαυτήν, ἐθυσίασεν εὐχαρίστως τμήματα τῆς δικαιοδοσίας αὐτῆς, ἐσμικρύνθη, διά νά διακονήσῃ τάς ἐπιθυμίας καί τά συμφέροντα τῶν τέκνων αὐτῆς.
Μακαριώτατε ἀδελφέ,
Κατά τήν εὔσημον ταύτην καί ἱστορικήν ἡμέραν, ἐν τῷ Ἱερῷ Κέντρῳ τῆς Ὀρθοδοξίας, παρίστανται καί συνεορτάζουν μεθ’ ἡμῶν ὁ Πρίγκηψ Βλαδίμηρος καί ἡ Ἁγία Ὄλγα, ἅπαντες οἱ Ἅγιοι γόνοι τῆς εὐκλεοῦς Οὐκρανικῆς γῆς, ὡς καί ἅπαντες οἱ θιασῶται καί ὑποστηρικταί τῶν αὐτονοήτων δικαίων Ὑμῶν, τῶν Οὐκρανῶν πιστῶν, καί τῆς δικαιοσύνης ἐν γένει, καί τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, καί, ἰδιαιτέρως, τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας τῶν ἀνθρώπων καί τῶν λαῶν -ὅλοι εἶναι παρόντες τῷ πνεύματι καί τη προσευχῇ, συγχαίροντες καί συνευφραινόμενοι μεθ’ ἡμῶν.
Χαιρετίζομεν τήν τιμητικήν παρουσίαν ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν κατά τήν ἱεράν ταύτην στιγμήν τοῦ ἀρχηγοῦ τοῦ κράτους τῆς Οὐκρανίας, τοῦ Ἐξοχωτάτου Προέδρου κυρίου Πέτρου Ποροσένκο, ὁ ὁποῖος πολύ ἐπεθύμησεν ἰδεῖν τήν ἡμέραν ταύτην, τήν μεγάλην καί ἐπιφανῆ, ἐκφράζων τήν ἐνδόμυχον ἐπιθυμίαν καί εὐχήν καί παράκλησιν τοῦ λαοῦ του νά ἀπολαύσῃ τῆς ἐλευθερίας καί ἀνεξαρτησίας του.
Εὐχαριστοῦμεν, συγχαίρομεν καί εὐλογοῦμεν ἀπό τῆς Μητρός Ἐκκλησίας πάντας Ὑμᾶς. Ἡ Ἐκκλησία αὕτη τῆς Κωνσταντίνου Πόλεως θά εἶναι πάντοτε παρά τό πλευρόν Σας, εὐχομένη, προσευχομένη καί ἐργαζομένη διά τήν ἐν Χριστῷ αὔξησιν καί πρόοδον Ὑμῶν καί διά τήν εὐστάθειαν τῆς νεοφύτου Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας.
Ὁ Χριστός ἐν τῶ μέσῳ ἡμῶν!
Πρόποσις
τῆς Α.Θ.Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου
κατά τό ἄριστον πρός τιμήν τῆς Α.Μακαριότητος
τοῦ Μητροπολίτου Κιέβου καί πάσης Οὐκρανίας κ. κ. Ἐπιφανίου