Νομοθετική πρόταση προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση στο πόσιμο νερό εντός της ΕΕ κατέθεσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανταποκρινόμενη στην πρώτη «επιτυχή» ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών με τίτλο «Right2Water» (Δικαίωμα στο νερό).
Ειδικότερα, οι νέοι κανόνες θα απαιτούν από τα κράτη-μέλη να βελτιώσουν την πρόσβαση για όλους τους πολίτες, ιδίως για τις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες που επί του παρόντος έχουν δύσκολη πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Στην πράξη, αυτό σημαίνει εγκαταστάσεις για πρόσβαση σε πόσιμο νερό σε δημόσιους χώρους, εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με την ποιότητα του τοπικού νερού και ενθάρρυνση των διοικήσεων και των δημόσιων κτιρίων να παρέχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό.
Επιπλέον, η παρούσα πρόταση επιδιώκει, σύμφωνα με την Επιτροπή, να ενισχύσει τη θέση των καταναλωτών εξασφαλίζοντας ότι οι φορείς ύδρευσης παρέχουν στους καταναλωτές σαφέστερη ενημέρωση σχετικά με την κατανάλωση του νερού, τη διάρθρωση του κόστους, καθώς και την τιμή ανά λίτρο επιτρέποντας έτσι τη σύγκριση με την τιμή του εμφιαλωμένου νερού. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα νέα μέτρα θα μειώσουν τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με το πόσιμο νερό από 4% σε λιγότερο από 1%, ενώ θα μπορούσαν επιπλέον να βοηθήσουν τα νοικοκυριά στην Ευρώπη να εξοικονομήσουν περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ ετησίως, από τον περιορισμό της κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού.
Τέλος, η προσέγγιση αυτή αναμένεται να συμβάλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων για τη μείωση της άσκοπης χρήσης πλαστικών υλικών και τον περιορισμό του αποτυπώματος άνθρακα της ΕΕ, καθώς και στην επίτευξη των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η εν λόγω πρόταση διευκολύνει «τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, βοηθώντας τα κράτη-μέλη να διαχειρίζονται το πόσιμο νερό με αποδοτικό τρόπο από πλευράς πόρων, μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας και τις άσκοπες απώλειες νερού», επισήμανε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Γίρκι Κατάινεν, αρμόδιος για θέματα απασχόλησης, ανάπτυξης, επενδύσεων και ανταγωνιστικότητας, προσθέτοντας ότι «η μεγαλύτερη διαφάνεια θα ενισχύσει τον ρόλο των καταναλωτών και θα τους στρέψει σε πιο βιώσιμες επιλογές, όπως είναι για παράδειγμα η χρήση του νερού της βρύσης».
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat και της Ένωσης Ευρωπαϊκών Συνδέσμων Αναψυκτικών (UNESDA), για το 2015 στην Ελλάδα η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού είναι λίγο χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (90,4 λίτρα/κατά κεφαλήν/ανά έτος σε σχέση με 106 λίτρα/κατά κεφαλήν/ανά έτος, αντίστοιχα). H μεγαλύτερη κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού στην ΕΕ καταγράφεται στην Ιταλία και στη Μάλτα (180,1 λίτρα/κατά κεφαλήν/ανά έτος) και η μικρότερη στην Ολλανδία (22,6 λίτρα/κατά κεφαλήν/ανά έτος), στη Σουηδία (24,2 λίτρα/κατά κεφαλήν/ανά έτος) και στη Δανία (25,7 λίτρα/κατά κεφαλήν/ανά έτος).
Όπως επισημαίνει η ανακοίνωση της Επιτροπής, το δικαίωμα για πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες καλής ποιότητας, όπως είναι η ύδρευση, είναι μία από τις αρχές που διέπουν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος εγκρίθηκε ομόφωνα από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στη σύνοδο κορυφής του Γκέτεμποργκ. «Η σημερινή νομοθετική πρόταση αποσκοπεί στην κατοχύρωση του δικαιώματος αυτού και, ως εκ τούτου, ανταποκρίνεται στην πρώτη επιτυχή ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών με τίτλο “Right2Water” (Δικαίωμα στο νερό) η οποία συγκέντρωσε 1,6 εκατομμύρια υπογραφές για την υποστήριξη της βελτίωσης της πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό για όλους τους Ευρωπαίους», αναφέρει η Επιτροπή.
Η εν λόγω πρωτοβουλία συγκέντρωσε 1,6 εκατομμύρια υπογραφές, θέτοντας τρεις στόχους: εγγυημένη ύδρευση και αποχέτευση για όλους στην Ευρώπη, μη απελευθέρωση των υπηρεσιών ύδρευσης και καθολική (παγκόσμια) πρόσβαση σε ύδρευση και αποχέτευση.
«Οι πολίτες ζητούν την ανάληψη δράσης για εγγυημένη πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Ακούσαμε το αίτημά τους και πραγματοποιήσαμε εμπεριστατωμένη ανάλυση της υφιστάμενης νομοθεσίας μας. Έτσι σήμερα προτείνουμε τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας της ΕΕ, τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού και την καλύτερη πρόσβαση των πολιτών óπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Μαζί μπορούμε και οφείλουμε να προστατεύσουμε την υγεία και την ασφάλεια των πολιτών μας», δήλωσε σχετικά ο πρώτος αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς.
Όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι της καμπάνιας «Right2Water», με τις σημερινές προτάσεις, η Επιτροπή κάνει ένα πρώτο βήμα για τη βελτίωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το πόσιμο νερό. «Ένα από τα αιτήματά μας ήταν ,όμως, να αναγνωριστεί από την ΕΕ συνολικά το ανθρώπινο δικαίωμα πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση, όπως έχει κάνει ο ΟΗΕ. Αυτό δεν έγινε πλήρως, αν και σίγουρα έγινε ένα πρώτο βήμα με την αναθεώρηση της νομοθεσίας για το πόσιμο νερό», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Πάμπλο Σάντσες, εκπρόσωπος Τύπου της καμπάνιας.
Σε ό,τι αφορά, δε, το αίτημα για την εξαίρεση των υπηρεσιών ύδρευσης από τους κανόνες της ενιαίας αγοράς και του γενικού στόχου περί απελευθέρωσης των υπηρεσιών, ο Π. Σάντσες σχολιάζει πως η Επιτροπή διαβεβαίωσε τους υπεύθυνους της καμπάνιας ότι δεν υφίσταται στην ΕΕ η απελευθέρωση των υπηρεσιών ύδρευσης. «Αν και δεν εξασφαλίστηκε ότι θα υπάρχει ένας μόνιμος μηχανισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα απαγορεύει τις ιδιωτικοποιήσεις, καταφέραμε να αποτρέψουμε περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης», υπογραμμίζει ο εκπρόσωπος του «Right2Water».
Ερωτηθείς σχετικά από το ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκπρόσωπος της Επιτροπής διευκρίνιζε, ωστόσο, ότι το εν λόγω ζήτημα δεν καλύπτεται από την οδηγία για το πόσιμο νερό και γι’ αυτό δεν περιλαμβάνεται στη σημερινή πρόταση.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
