-
«Η ενίσχυση της Έρευνας Προέλευσης ενός έργου τέχνης, εργαλείο για την διευκόλυνση του αιτήματος επιστροφής του»
-
«Χιλιάδες έργα τέχνης και αρχαιότητες έχουν εξαχθεί παράνομα ή και αθέμιτα από την Ελλάδα κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων»
Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (CULT) ενέκρινε την Τρίτη 23/01/18, με ευρεία πλειοψηφία, τη νομοθετική Γνωμοδότηση του ευρωβουλευτή της ΛΑΕ Νίκου Χουντή , σχετικά με τις διασυνοριακές αιτήσεις επιστροφής έργων τέχνης που λεηλατήθηκαν σε περίοδο ένοπλων συγκρούσεων και πολέμων.
Η Γνωμοδότηση του Ν. Χουντή, με βάση τις αρμοδιότητες της CULT, επικεντρώνεται στην ενίσχυση των εργαλείων για την αποτελεσματική εφαρμογή της Έρευνας Προέλευσης των έργων τέχνης και πολιτιστικών αγαθών. Με την προώθηση των μηχανισμών αποκατάστασης και ιχνηλασιμότητας (Έρευνα Προέλευσης) σκοπός είναι η διαφανής και υπεύθυνη αγορά έργων τέχνης καθώς και η διευκόλυνση αιτημάτων επιστροφής αλλά και η αποτροπή μελλοντικών λεηλασιών.
Πιο συγκεκριμένα το κείμενο του Ευρωβουλευτή της ΛΑΕ , το οποίο θα ενσωματωθεί στην Έκθεση της Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων (JURI) , προτείνει την εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με την Έρευνα Προέλευσης και την ενσωμάτωση ορισμένων βασικών αρχών της σύμβασης UNIDROIT του 1995 για τα κλαπέντα ή παρανόμως εξαχθέντα πολιτιστικά αγαθά, σε νομοθετική πράξη. Η συγκεκριμένη πρόταση αποσκοπεί στην εξάλειψη του πρόσφορου εδάφους για λεηλασίες και λαθρεμπορία που δημιουργεί η έλλειψη κοινών προτύπων αλλά και η χαλαρή εφαρμογή ή απουσία κανόνων σε ορισμένα Κράτη Μέλη. Επίσης, η Γνωμοδότηση ζητάει τη δημιουργία μιας βάσης μετα-δεδομένων που θα περιλαμβάνει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες στην που έχουν καταστεί ή καθίστανται διαθέσιμες στην Ε.Ε., ως συνέπεια της αυξανόμενης έρευνας προέλευσης για την εξακρίβωση του ιστορικού κυριότητας ενός έργου τέχνης. Τέλος, το κείμενο θεωρεί ότι, για να διευκολυνθεί η ορθή Έρευνα Προέλευσης, απαιτείται η δημιουργία ενός εγγράφου ή μητρώου συναλλαγών, το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα ονόματα των κυρίων, τις χρονικές περιόδους κυριότητας και τα μέσα μεταβίβασης.
Μετά το τέλος της ψηφοφορίας, ο Νίκος Χουντής δήλωσε: «Το αντικείμενο της συγκεκριμένης Γνωμοδότησης είναι εξαιρετικά σημαντικό. Τα έργα τέχνης και τα πολιτιστικά αγαθά αποτελούν μέρος της ψυχής και της ταυτότητας ενός λαού ή μίας περιοχής αλλά και αναπόσπαστο κομμάτι της ατομικής και συλλογικής μνήμης και των κοινωνικών και πολιτιστικών αξιών. Για αυτό το λόγο σήμερα οι περισσότεροι Διεθνείς Οργανισμοί και Ενώσεις αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς, στην προστασία, την ανάδειξη και τη συνέχισή της. Στη σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστορία, ξεχωρίζει η απεχθής δράση των Ναζί κατά τη διάρκεια του ΔΠΠ και η άνευ προηγουμένου κλοπή, λεηλασία, υφαρπαγή και παράνομη διακίνηση έργων τέχνης, αρχαιοτήτων και πολιτιστικών αγαθών που έλαβε χώρα σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Για την Ελλάδα, το συγκεκριμένο αποτελεί μείζον και ευαίσθητο θέμα, καθώς κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων έχουν εξαχθεί από τον τόπο μας παράνομα ή και αθέμιτα, χιλιάδες έργα τέχνης και αρχαιότητες που σήμερα είτε βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών είτε σε μουσεία ευρωπαϊκών και όχι μόνο κρατών».
