Η αλήθεια για τις φυλές των προβάτων, των αιγών και τη φέτα

υπό

Εμμανουήλ Μιχ. Ανυφαντάκη

• Ομότιμου καθηγητή Γαλακτοκομίας

Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

• τ. Προέδρου Εθνικής Επιτροπής Γάλακτος Ελλάδος

• Προέδρου Ομίλου Φίλων Φέτας

      Τον τελευταίο καιρό διακινούνται διάφορες περίεργες απόψεις για τις φυλές των προβάτων και των αιγών που πρέπει να παράγουν το γάλα για την παρασκευή της φέτας. Συζητήσεις που, κατά την άποψή μου, είναι χωρίς αντικείμενο, δεν ωφελούν το εθνικό μας προϊόν και πρέπει άμεσα να σταματήσουν. Σε μια εποχή που όλοι θα έπρεπε να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας ώστε, να μην επικυρωθούν από την Ελληνική Βουλή οι συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Καναδά και τη Νότια Αφρική γιατί είναι επιζήμιες για τη φέτα μας, να δημιουργηθεί, επιτέλους, η διεπαγγελματική για τη φέτα, να αμβλυνθούν τα προβλήματα στην παραγωγή και διακίνησή της στο εξωτερικό ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ και κυρίως να προστατεύσουμε τη νομοθετημένη ζώνη παραγωγής της, εμείς «περί άλλα τυρβάζουμε».

    Αντί να γίνουμε μέλη, χωρίς καμμία οικονομική επιβάρυνση, της νεοσύστατης μη κερδοσκοπικής οργάνωσης «ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΦΕΤΑΣ», που έχει θέσει ως σκοπό της την ενημέρωση των Ελλήνων πολιτών για τις βλαπτικές συνέπειες των συμφωνιών αυτών για τη φέτα και όλοι μαζί να απαιτήσουμε από τους βουλευτές μας να μην τις επικυρώσουν (περισσότερα www.fetasos.gr), αναλωνόμεθα σε ανύπαρκτα θέματα.

     Είχα την τιμή να εκπροσωπήσω τη χώρα μας και να συμμετάσχω σχεδόν σε όλες τις προσπάθειες που έγιναν από το 1985 μέχρι το 2005 για την κατοχύρωση του πιο εμβληματικού τυροκομικού μας προϊόντος και κατά συνέπεια γνωρίζω το θέμα από «πρώτο χέρι», κατά τη λαϊκή έκφραση. Θεωρώ, κατόπιν αυτού, ότι έχω υποχρέωση για μια συνοπτική δημόσια παρέμβασή μου με την ελπίδα ότι συμβάλλω στην αποκατάσταση της αλήθειας.

1. Πιστεύω ότι το υπό συζήτηση θέμα δεν λύνεται με συζητήσεις, υποθέσεις και διαπληκτισμούς. Αποτελεί αντικείμενο της νομοθεσίας μας, η οποία είναι η μόνη που μπορεί να δώσει απαντήσεις.
2. Μέχρι το 1988 η νομοθεσία δεν περιελάμβανε ατομικές προδιαγραφές για τα παραδοσιακά μας τυριά. Υπήρχε μόνο μια σύντομη γενική αναφορά κατά κατηγορία τυριών «… 6. Ως Μαλακός τυρός χαρακτηρίζεται ο τυρός υγρασίας ουχί ανωτέρας των 56%, των τύπων Φέτα, Τελεμές, Τουλουμοτύρι…» (Κώδικας Τροφίμων, Ποτών και Αντικειμένων Κοινής Χρήσης, μέρος Α, σελ. 163).
3. Το 1988 δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά ατομικές προδιαγραφές για 16 παραδοσιακά τυριά μας, μεταξύ των οποίων και της φέτας (ΦΕΚ 892/Β/σελ. 8400). Στο σημείο που αναφέρεται στο γάλα παρασκευής της, αναγράφονται επακριβώς τα εξής: «… Ορισμός: Τυρί φέτα είναι το προϊόν που λαμβάνεται από πρόβειο γάλα ή από μίγμα πρόβειο και κατσικίτσιο και το οποίο ωριμάζει και διατηρείται σε άλμη μέχρι να φθάσει στον καταναλωτή…». Δεν συνδέεται πουθενά το γάλα της τυροκόμησης για την παρασκευή της φέτας με φυλές.
4. Το 1992 δημοσιεύθηκε ο Κανονισμός (2081/92) για την προστασία των παραδοσιακών τροφίμων με πρωτότυπα χαρακτηριστικά των χωρών μελών της Ε.Ε. Στο πλαίσιο του Κανονισμού αυτού η χώρα μας υπέβαλε 25 αιτήσεις με τα απαραίτητα δικαιολογητικά, μεταξύ των οποίων, και τις επίσημες προδιαγραφές για κάθε προϊόν. Στην περίπτωση του γάλακτος που πρέπει να χρησιμοποιείται για την παρασκευή της φέτας, η νομοθεσία (Υπουργική Απόφαση αρ. 313025, ΦΕΚ 8/Β/11-1-1994, σελ. 51) που ενσωματώθηκε στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, ορίζει επακριβώς τα εξής: «… ε) Το γάλα, πρέπει να προέρχεται από φυλές προβάτων και αιγών παραδοσιακά εκτρεφόμενες και προσαρμοσμένες στην περιοχή παρασκευής της «φέτας» (FETA) και η διατροφή τους πρέπει να βασίζεται στη χλωρίδα της εν λόγω περιοχής…».
5. Στο σκεπτικό της απόφασης του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων που αποφάσισε οριστικά ότι η ονομασία Φέτα είναι ελληνική, μεταξύ άλλων, αναγράφεται: «Συναφώς το άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχείο ε΄, της Υπουργικής Απόφασης 313025 διευκρινίζει ότι «το γάλα [που χρησιμοποιείται για την παρασκευή της φέτας] πρέπει να προέρχεται από φυλές προβάτων και αιγών παραδοσιακά εκτρεφόμενες και προσαρμοσμένες στην περιοχή παρασκευής της «φέτας» και η διατροφή τους πρέπει να βασίζεται στη χλωρίδα της εν λόγω περιοχής». Και στην περίπτωση αυτή δεν προκύπτει από πουθενά σύνδεσης του γάλακτος για την παρασκευή της φέτας με τις φυλές των ζώων που το παράγουν.
6. Επειδή υπήρξε επιμονή ορισμένων στην άποψη ότι το γάλα της τυροκόμησης της φέτας συνδέεται με τις φυλές των ζώων που το παράγουν και προκειμένου να αποφευχθεί οποιοδήποτε λάθος από λανθασμένη ετυμολόγηση και απόδοση του παραπάνω κειμένου, αποτάνθηκα στον Τομέα Γλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και ζήτησα τη συνδρομή του. Η σχετική απάντηση παρατίθεται αυτούσια:

«………. Αξιότιμε κ. Ανυφαντάκη, απαντώντας στο ερώτημα που μου θέσατε, σας ενημερώνω ότι το παρακάτω κείμενο της διάταξης του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών:

‘Το γάλα, πρέπει να προέρχεται από φυλές προβάτων και αιγών παραδοσιακά εκτρεφόμενες και προσαρμοσμένες στην περιοχή παρασκευής της «ΦΕΤΑΣ» (FETA)  και η διατροφή τους πρέπει να βασίζεται στη χλωρίδα της εν λόγω περιοχής.»

δεν αναφέρεται σε ελληνικές φυλές προβάτων και αιγών, αφού δεν εμφανίζεται πουθενά το επίθετο ‘ελληνικές’. Η εν λόγω διάταξη προσδιορίζει τον τρόπο εκτροφής και το είδος διατροφής των προβάτων και αιγών, αλλά όχι το είδος της φυλής.

Με εκτίμηση,

Ελένη Παναρέτου

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Τομέα Γλωσσολογίας»

Καταλήγοντας θέλω να παρακαλέσω τους πάντες να κλείσει άμεσα το θέμα που, εκ του μη όντος, δημιουργήθηκε σχετικά με τις φυλές και όλοι μαζί να αγωνιστούμε ως μέλη του ΟΜΙΛΟΥ ΦΙΛΩΝ ΦΕΤΑΣ (www.fetasos.gr) για να αποτρέψουμε τα δυσάρεστα που επιφυλάσσουν για την αιγοπροβατοτροφία και την τυροκομία μας οι συμφωνίες της ΕΕ με τον Καναδά και τη Νότια Αφρική. Αυτό είναι το μείζον θέμα, κατά την άποψή μου, σήμερα και όλοι θα πρέπει επικεντρώνουμε τις προσπάθειες μας σε αυτό χωρίς βεβαίως να παραμελούμε τα άλλα.