Βάλτε τα πράσα στο οικογενειακό σας μενού και απολαύστε την πλούσια γεύση τους και τα πολλά οφέλη τους!
Λεπτά, με γλυκιά γεύση τα πράσα είναι κυλινδρικοί φυλλώδεις μίσχοι, προερχόμενοι από την φυτική οικογένεια κρεμμυδιού, του γένους Allium. Είναι διετή, ψηλά, λεπτά βότανα με μακρύ κυλινδρικό στέλεχος που αποτελείται από ομόκεντρα στρώματα επικαλυπτόμενων φύλλων. Χρησιμοποιούνται συνήθως ως λαχανικά σε πολλά μέρη της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Βοτανικά, που ανήκουν στην οικογένεια των Alliaceae των βολβωδών φυτών, το γένος Allium. Ωστόσο, σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους στο γένος Allium όπως το κρεμμύδι, τα κρεμμυδάκια, το σκόρδο … κλπ., δεν σχηματίζουν υπόγεια βολβούς.
Επιστημονική ονομασία: Allium ampeloprasum ποικ. porrum.
Το πράσο απαιτεί καλά αποστραγγιζόμενη, εύφορη γη για να ανθίσει. Σε γενικές γραμμές, αυτό καλλιεργείται ως ετήσια καλλιέργεια σε πολλά μέρη της Ευρώπης και της Ασίας. Η φύτευση μπορεί να γίνει είτε με τη σπορά ή μεταφύτευση σπορόφυτων που παίρνουν περίπου 100-120 ημέρες για συγκομιδή.
Σε γενικές γραμμές, τα πράσα φυτεύονται σε βαθιά χαντάκια για να μειωθεί η έκθεση τους στο φως του ήλιου, η οποία διαφορετικά θα μετατρέψει τους μίσχους σε πράσινο (χρώση χλωροφύλλης) λόγω της φωτοσύνθεσης. Καθώς το φυτό μεγαλώνει σε ύψος, η τάφρος γεμίζει σταδιακά τραβώντας γύρω από τη γη για να δημιουργήσει ένα ανάχωμα γύρω από αυτό. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται προκειμένου να αποκτήσετε μακριούς , λευκούς, λευκασμένους αντί για πράσινους, πικάντικους μίσχους.
Τα οφέλη υγείας των πράσων
Τα πράσα περιέχουν πολλά αξιόλογα φλαβονοειδή αντι-οξειδωτικά, ανόργανα άλατα και βιταμίνες που έχουν αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία. Τα πράσα είναι μετρίως χαμηλά σε θερμίδες. 100 γρ φρέσκα κοτσάνια περιέχουν 61 θερμίδες. Περαιτέρω, οι επιμήκεις μίσχοι τους παρέχουν καλές ποσότητες διαλυτών και αδιάλυτων φυτικών ίνών.
Αν και τα πράσα περιέχουν αναλογικά λιγότερες θειο-sulfinites από εκείνες στο σκόρδο, εξακολουθούν να κατέχουν σημαντικές ποσότητες αυτών των αντι-οξειδωτικών όπως διαλλυλο δισουλφιδίου, διαλλυλεστέρα τρισουλφιδίου και αλλυλο προπυλο δισουλφιδίου. Οι ενώσεις μετατρέπονται σε αλλικίνη με ενζυματική αντίδραση, όταν το πράσο-κοτσάνι υποβλήθηκε σε σύνθλιψη, κοπή, κ.λπ. Η συνολική μετρούμενη δύναμη αντι-οξειδωτικό (αξία ORAC) 100 g πράσο 490 ΤΕ (TROLEX ισοδύναμα).
Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι η αλλικίνη μειώνει την παραγωγή της χοληστερόλης αναστέλλοντας το ένζυμο HMG-CoA αναγωγάσης στα κύτταρα του ήπατος. Περαιτέρω, βρέθηκε επίσης να έχουν αντι-βακτηριακή, αντι-ιικές και αντι-μυκητιασικές δραστηριότητες.
Επιπλέον, η αλλικίνη μειώνει την ακαμψία των αιμοφόρων αγγείων με τη διευκόλυνση απελευθέρωσης του νιτρικού οξειδίου (ΝΟ) στο τοίχωμα του αγγείου, και ως εκ τούτου φέρει μια μείωση της συνολικής πίεσης του αίματος. Επίσης, εμποδίζει το σχηματισμό θρόμβου αιμοπεταλίων και έχει ινωδολυτική δράση (θρόμβος-σπάσιμο) στα αιμοφόρα αγγεία. Έτσι, η αλλικίνη βοηθά στη μείωση ενός συνολικού κινδύνου ασθένειας στεφανιαίας αρτηρίας (CAD), περιφερικών αγγειακών ασθενειών (PVD), και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τα πράσα είναι μια μεγάλη πηγή των βιταμινών που είναι απαραίτητες για τη βέλτιστη υγεία. Οι φυλλώδεις τους μίσχοι πράγματι περιέχουν πολλές ζωτικής σημασίας βιταμίνες όπως πυριδοξίνη, φολικό οξύ, νιασίνη, ριβοφλαβίνη, και θειαμίνη σε υγιείς αναλογίες. 100 γρ φρέσκων μίσχων παρέχουν 64 μg φολικών. Το φολικό οξύ είναι απαραίτητο για τη σύνθεση του DNA και την κυτταρική διαίρεση. Τα 
επαρκή επίπεδα τους στη διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των βλαβών του νευρικού σωλήνα στα νεογέννητα μωρά.
Επιπλέον, τα πράσα αποτελούν μία από τις καλές πηγές βιταμίνης-Α (1667 IU ή 55% του RDA ανά 100 g) και άλλων φλαβονοειδών φαινολικών αντι-οξειδωτικών όπως καροτένια, ξανθίνη, και λουτεΐνη. Έχουν επίσης κάποιες άλλες βασικές βιταμίνες, όπως η βιταμίνη C, Κ, και βιταμίνη Ε. Η βιταμίνη C βοηθά το ανθρώπινο σώμα να αναπτύσσει αντίσταση έναντι μολυσματικών παραγόντων και εκκαθαρίζουν επιβλαβείς, προ-φλεγμονώδεις ελεύθερες ρίζες.
Περαιτέρω, τα κοτσάνια του έχουν μικρές ποσότητες μεταλλικών στοιχείων, όπως κάλιο, σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, και σελήνιο.
Τα πράσα είναι διαθέσιμα στον καλύτερο εαυτό τους κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης σεζόν. Ωστόσο, μπορεί να διατίθενται φρέσκα όλο το χρόνο στα περισσότερα από τα σούπερ μάρκετ. Όταν αγοράζετε, επιλέξτε φρέσκα βιολογικά πράσα, καθώς είναι πλούσια σε γεύση και θρεπτική αξία. Ψάξτε για ενιαίους, μακριούς, σταθερούς, λευκούς μίσχους με υγιή βολβό της ρίζας, καθώς δείχνει φρέσκα γεωργικά προϊόντα. Αποφύγετε μίσχους με μαραμένες, κίτρινες αποχρωματισμένες κορυφές.
Μόλις πατε στοσπίτι, τυλίξτε τα σεμιαχαρτοπετσέτακαι τοποθετήστε τα μέσα στο ψυγείο, όπου θα παραμείνουνφρέσκα έτσιμέχρι και για μια εβδομάδα.
Μέθοδοι προετοιμασίας και σερβιρίσματος
Τα πράσα προσδίδουν ώριμη, γλυκιά γεύση κρεμμυδιού στα πιάτα που προστίθεται. Αποπνέουν λιγότερο πικάντικη γεύση από ότι το σκόρδο ή τα κρεμμύδια. Παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιείται με φειδώ εκτός της ευρωπαϊκής ηπείρου, οι λεπτοί τους μίσχοι έχουν πρόσφατα προτιμηθεί και μεταξύ των ανατολίτικων και μεσογειακών συνταγών
Για την προετοιμασία. Αφαιρέστε την παχιά κορυφή των χόρτων. Ομοίως, κόψτε το κάτω άκρο της ρίζας. Σε ένα μεγάλο μπολ με νερό, θροΐστε το μίσχο απαλά για να αφαιρέσετε οποιαδήποτε χαλίκι, άμμο και χώμα από την επιφάνεια. Στραγγίστε και στεγνώστε με χαρτί κουζίνας.
Ξεφλουδίστε τα εξωτερικά στρώματα τους με το χέρι. Μπορεί να θέλετε να τα κόψετε σε δαχτυλίδια, ή να τα κόψετε κατά μήκος ή σε κύβους, χρησιμοποιώντας μαχαίρι, ανάλογα με τις συνταγές.
Παρακάτω είναι μερικές συμβουλές σερβιρίσματος:
Φέτες μικρά πράσα και μικροί τρυφεροί μίσχοι μπορούν να χρησιμοποιούν ωμά σε σαλάτες.
Ανακατεύονται ειδικά καλά με λαχανικά, κρέμα γάλακτος, βούτυρο, τυρί, θαλασσινά και αυγά.
Οι τρυφεροί μίσχοι είναι πολύ περιζήτητοι ιδιαίτερα σε ζωμούς και σούπες. Η σούπα πατάτας-πράσου είναι ένα από τα αγαπημένα πιάτα του Βόρειου – Ευρωπαϊκού χειμώνα, ειδικά από τους Βρετανούς και τους Γάλλους (vichyssoise).
Τα κομμένα σε πολύ μικρές λωρίδες αποχρωματισμένα (λευκά) πράσα χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του κις με προσθήκη φύλλων ρόκας και βοτάνων όπως βασιλικός.
Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε ομελέτα, πίτσα, ζυμαρικά και, όπως και τα κρεμμυδάκια σε noodles, τηγανητό ρύζι, κλπ…, καθώς και σε πολύ γευστικές τηγανιτές πατάτες.
Παραπομπές
Γενική λαχανοκομία – Ανδρέας Κανάκης – εκδ. 2005
The Leek Book: by GeofFrey Swaddle- 1988
