Τη Δυτική Μακεδονία και συγκεκριμένα τις Π.Ε. Κοζάνης και Φλώρινας, επισκέφτηκε το Σάββατο και Κυριακή 21 και 22 Οκτωβρίου, η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής, μετά από πρόσκληση του Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Θεόδωρου Καρυπίδη. Είχα την ευκαιρία σαν μέλος της ως άνω επιτροπής, να επικοινωνήσω με τους ευγενικούς ανθρώπους της ακριτικής αυτής περιοχής της πατρίδας μας και να ανταλλάξω απόψεις και θέσεις.
Το Σάββατο 21 Οκτωβρίου η επιτροπή πραγματοποίησε Επίσκεψη στον ενεργειακό άξονα Ανάργυροι – τηλεθέρμανση Πτολεμαΐδας /λεβητοστάσιο τηλεθέρμανσης – ΑΗΣ Πτολεμαΐδας – Πτολεμαΐδα V – Νότιο Πεδίο – ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου.
Στους Ανάργυρους διαπιστώθηκε ξεκάθαρα η πραγματικότητα της εξορυκτικής διαδικασίας του λιγνίτη και οι συνέπειές της στο περιβάλλον. Επιπλέον, γνωστοποιήθηκαν οι προσπάθειες που καταβάλλει η ΔΕΗ για την αποζημίωση, αποκατάσταση και επανένταξη των πεδίων εξόρυξης. Φυσικά η αποζημίωση των κατοίκων που υπέστησαν τις συνέπειες της κατολίσθησης, που πρόσφατα εκδηλώθηκε, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα και ήδη έχει εγκριθεί από τη Βουλή των Ελλήνων το απαραίτητο χρηματικό ποσό, καθώς επίσης και η πολεοδόμηση απαραίτητης έκτασης για την μετεγκατάσταση των πληγέντων.
Στη συνέχεια, η επιτροπή επισκέφτηκε το κέντρο τηλεθέρμανσης της Πτολεμαΐδας, όπου έγινε πλήρης ενημέρωση από τα στελέχη της ΔΕΗ σχετικά με τη λειτουργία του κέντρου αλλά και τις ανάγκες αναβάθμισης/εκσυγχρονισμού, ώστε να συνεχίσει απρόσκοπτα να παρέχει στους πολίτες ζεστό νερό προς χρήση και θέρμανση.
Εν συνεχεία, η επιτροπή συναντήθηκε με στελέχη του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου όπου ενημερώθηκε για τις συνθήκες λειτουργίας του. Ο διευθυντής του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας συνόδευσε την επιτροπή σε παρακείμενη αποκατεστημένη έκθεση, όπου σήμερα γίνεται καλλιέργεια οπωροφόρων δέντρων με τη βοήθεια του ΑΠΘ. Εξήγησε στα μέλη της επιτροπής τη διαδικασία της αποκατάστασης και τη διάθεση των εκτάσεων για αγροτική εκμετάλλευση που αφορά σε μια έκταση περίπου 40.000 στρεμμάτων, σε σύνολο 170.000 στρεμμάτων.
Ακολούθως, πραγματοποιήθηκε αυτοψία στην υπό ανέγερση Μονάδα V, προϋπολογισμού 1.300.000.000 ευρώ, ισχύος 660 ΜW και παραγωγής ενέργειας 4.300 GWh, κατανάλωση λιγνίτη 6.500.000 tn/έτος. Οι παραγόμενοι ρύποι ανά kg/MWh είναι: CO2 1,05 έναντι 1,50 SO2 0.57 έναντι 2,14, ΝΟχ 0,75 έναντι 1,87 και Σωματίδια 0,04 έναντι 1,87 αντίστοιχων παλαιών(ΑΗΣ Πτολεμαΐδας). Παράλληλα εξασφαλίζει 43% περισσότερη παραγωγή με 7% λιγότερη κατανάλωση πρώτης ύλης. Η μονάδα βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής και προβλέπεται να λειτουργήσει το 2020, αντικαθιστώντας παλαιότερες μονάδες. Όπως εξήγησαν τα στελέχη της ΔΕΗ και φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία, η νέα μονάδα V θα είναι πολύ πιο φιλική στο περιβάλλον, αφού οι παραγόμενοι ρύποι είναι υποπολλαπλάσιοι των επιτρεπόμενων ορίων, αλλά και πολύ πιο αποδοτική, αφού θα παράγει περισσότερη ενέργεια καταναλώνοντας λιγότερη πρώτη ύλη (43% περισσότερη ενέργεια με 7% λιγότερη πρώτη ύλη). Η επεξεργασία των ρύπων θα γίνεται με σύγχρονα μέσα και θα ελέγχεται αυστηρά από την ΕΕ.
Η επιτροπή είχε την ευκαιρία να διαπιστώσει τις συνθήκες εξόρυξης του λιγνίτη στο Νότιο εξορυκτικό Πεδίο, όπου παρακολούθησε την ανατίναξη συμπαγούς υλικού λιγνίτη με τη χρήση 6 τόνων δυναμίτη. Αναμφίβολα η εικόνα που παρουσιάζει η εξορυκτική διαδικασία είναι εντυπωσιακή από τις εκτεταμένες βάναυσες επεμβάσεις στο περιβάλλον, ωστόσο η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί την απαραίτητη ενέργεια ώστε να συνεχίσει η χώρα να είναι ενεργειακά αυτόνομη και να απολαμβάνει φθηνή ενέργεια που για πολλές δεκαετίες ήταν ο βασικός μοχλός ανάπτυξης της πατρίδας μας. Τα στελέχη της ΔΕΗ τόνισαν για άλλη μια φορά, πως μετά την αποπεράτωση της εξορυκτικής διαδικασίας, η οποία προβλέπεται να ολοκληρωθεί την επόμενη πενταετία στο συγκεκριμένο Πεδίο, θα ακολουθήσει αμέσως η διαδικασία αποκατάστασης του Πεδίου.
Ο τελευταίος σταθμός της πρώτης μέρας ήταν ο ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, όπου τα στελέχη του σταθμού ενημέρωσαν τα μέλη της επιτροπής με λεπτομέρεια, τόσο για τις συνθήκες λειτουργίας του σταθμού (εισκόμιση πρώτης ύλης, καύση, παραγωγή ενέργειας-μετατροπή θερμικής σε ηλεκτρική ενέργεια- επεξεργασία προϊόντων καύσης και συνεχής προσπάθεια για αποδοτικότερη λειτουργία της μονάδος και διατήρηση των παραγόμενων ρύπων σε ανεκτά για το περιβάλλον επίπεδα). Ακολούθησε συζήτηση σχετικά με το ενεργειακό μίγμα που πρέπει να σχεδιαστεί ώστε η χώρα να διατηρήσει την ενεργειακή της αυτονομία, αλλά και να αποφύγει τα επαπειλούμενα πρόστιμα που προβλέπονται από την ΕΕ σχετικά με τη χρήση «βρώμικης» ενέργειας.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, στην αίθουσα του περιφερειακού συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας, παρουσία του περιφερειάρχη κυρίου Θόδωρου Καρυπίδη, των δημάρχων της περιοχής, περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων και εκπροσώπων συλλόγων της περιοχής, πραγματοποιήθηκε αναλυτική συζήτηση για το σοβαρό θέμα που αφορά στην ορθολογική χρήση του πολύτιμου αυτού υλικού – του λιγνίτη – που καθιστά για πολλές δεκαετίες τη Δυτική Μακεδονία ως το κυρίαρχο ενεργειακό κέντρο της χώρας, αλλά και για τις συνέπειες της χρήσης του.
-
Περιφερειακό συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας Οι κάτοικοι και οι εκπρόσωποι των φορέων εξήγησαν στα μέλη της επιτροπής, ότι στην περιοχή από τη δεκαετία του ’50 και μετά όλα έχουν αλλάξει σε σχέση με τη αειφορία και το περιβάλλον το οποίο τους κληροδοτήθηκε. Η χρήση του λιγνίτη για παραγωγή ενέργειας έδωσε μεν θέσεις εργασίας, αλλά κόστισε πολύ ακριβά. Προκάλεσε καταστροφή στο περιβάλλον, επηρέασε δυσμενώς τον υπόγειο υδροφορέα, τα μικροσωματίδια στον αέρα δημιούργησαν σοβαρότατα προβλήματα στην υγεία των κατοίκων, αποστέρησε από την αγροτική εκμετάλλευση σημαντικές εκτάσεις.
- Αναφέρθηκε ότι ενώ τα 2/3 των επιφανειακών υδάτων της χώρας ανήκουν στη Δυτική Μακεδονία, τα οποία όπως τονίσθηκε υδροδοτούν το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, οφείλουμε να τα σεβαστούμε και να τα προστατεύσουμε διότι αποτελούν πολύτιμο αγαθό που ανήκει σε όλους ανεξαιρέτως του Έλληνες.
- Εκφράστηκε η άποψη, πως ενώ οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας υφίστανται σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις, από την κατά τα άλλα αναγκαία εκμετάλλευση του λιγνίτη, ωστόσο οι ανταποδοτικότητα δεν είναι ανάλογη.
- Η προστασία του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης πρέπει να προστατευθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό, διότι, όπως καταγγέλθηκε, επιστημονικοί φορείς αποφάνθηκαν ότι η συγκεκριμένη εξορυκτική διαδικασία επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητά του σε βαθμό που καθίσταται επικίνδυνη η κατανάλωσή του.
- Εκφράστηκε επίσης η άποψη, ότι η χρήση του λιγνίτη για παραγωγή ενέργειας είναι ανεξέλεγκτη και η μόλυνση είναι κάτι παραπάνω από βέβαιη και συνιστά σοβαρό πρόβλημα για την υγεία των κατοίκων – ζήτημα το οποίο η πολιτεία οφείλει να εξετάσει στη λεπτομέρειά του, αποφεύγοντας βεβαίως τις υπερβολές.
- Τόνισαν ότι η αποκατάσταση εκτάσεων των πεδίων εξόρυξης του λιγνίτη και η απόδοση τους στους αγρότες, πρέπει να διασφαλιστεί από την πολιτεία και να υλοποιείται με διαφάνεια και δικαιοσύνη.
- Οι μετεγκαταστάσεις οικισμών, όπου κρίνονται απαραίτητες, να γίνονται με ορθολογικό τρόπο και με ικανοποιητική αποζημίωση.
- Η τηλεθέρμανση να συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητα για τη ΔΕΗ, ώστε οι κάτοικοι να συνεχίζουν να απολαμβάνουν απρόσκοπτα τα οφέλη.
- Τέλος, τονίσθηκε ότι η περιοχή πρέπει να παραμείνει ενεργειακό κέντρο, αλλά με σεβασμό στο ανθρωπογενές περιβάλλον, που προϋποθέτει αυστηρό έλεγχο λειτουργίας των ΑΗΣ αλλά και της εξορυκτικής διαδικασίας του πολύτιμου υλικού, του λιγνίτη. Εξάλλου, εκφράστηκε η πεποίθηση από τον εκπρόσωπο του ΤΕΕ Δυτικής Μακεδονίας, ότι για όλα τα παραπάνω ζητήματα οι κάτοικοι ομονοούν και είναι ενωμένοι.
Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου, η επιτροπή επισκέφθηκε το Δήμο Πρεσπών και είχε ξενάγηση στις λίμνες των Πρεσπών και στους παραλίμνιους οικισμούς, Ψαράδες, Λαιμό και Άγιο Γερμανό.
Μετά την άψογη ενημέρωση/ξενάγηση, η επιτροπή επισκέφτηκε τις εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού Φασολοπαραγωγών Εθνικού Δρυμού Πρεσπών, όπου ενημερώθηκε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο συνεταιρισμός και ειδικότερα, για τις «ελληνοποιήσεις» εισαγόμενων προϊόντων, καθώς και την νόμιμη απασχόληση των μετακλητών εργατών γης.
Στη συνάντηση που ακολούθησε με τους φορείς της περιοχής, Πρεσπών, Φλώρινας και Αμυνταίου, παρουσία του Περιφερειάρχη κ. Θόδωρου Καρυπίδη, του Δημάρχου Δήμου Πρεσπών κ. Παναγιώτη Πασχαλίδη, περιφερειακών – δημοτικών συμβούλων και πολιτών, τέθηκαν αναλυτικά τα παρακάτω ζητήματα:
- Η στήριξη και στελέχωση του φορέα διαχείρισης του μοναδικού οικοσυστήματος των Πρεσπών, στα πλαίσια μάλιστα της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των όμορων κρατών Ελλάδας – Π.Γ.Δ.Μ. –Αλβανίας.
- Η Διατήρηση και Προστασία, των παραδοσιακών χαρακτηριστικών και προϊόντων της περιοχής.
- Η Ορθολογική χρήση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων, με σύγχρονα συστήματα άρδευσης, ώστε αφενός να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση υδάτινων πόρων – διασφαλίζοντας την αειφορία – αλλά και να αποφεύγεται, η αναπόφευκτη ρύπανση των λιμνών από την κατάκλιση, αφού παρασύρονται ανεπιθύμητες ουσίες στον υδάτινο όγκο των λιμνών.
- Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου των «ελληνοποιήσεων», όπως προσφάτως έγινε με τη φέτα και το ελληνικό γιαούρτι, καθώς επίσης και του παραεμπορίου.
- Η περαιτέρω ανάδειξη του μοναδικού οικοσυστήματος, απαράμιλλης αισθητικής, με δράσεις συμβατές με το φυσικό περιβάλλον.
Πολλά από τα ζητήματα που ετέθησαν αφορούν σε χρόνια ζητήματα που η πολιτεία δεν έδωσε την απαραίτητη προσοχή στην επίλυσή τους, και πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα.
Αρκετά έχουν ήδη θεσμοθετηθεί και πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες ώστε να υλοποιηθούν, και μερικά απαιτούν μελέτη και σχεδιασμό.
Πάντως στο σύνολό τους αφορούν σε λογικές απαιτήσεις και υλοποιήσιμες δράσεις χωρίς ιδιαίτερο κόστος, αντιθέτως από την υλοποίησή τους το προσδοκώμενο όφελος είναι πολύ μεγάλο.
Σαν μέλος της επιτροπής ένοιωσα την αγωνία και το ενδιαφέρον των κατοίκων για τον τόπο τους, για την προκοπή των παιδιών τους, για την διατήρηση των παραδόσεων του τόπου τους, την εύλογη ανησυχία για την προστασία του περιβάλλοντος και για την διεκδίκηση αυτονόητων μέτρων προστασίας στην ενασχόλησή τους.
Οφείλω να ευχαριστήσω από καρδιάς, τους ευγενικούς αυτούς ανθρώπους της ακριτικής Ελλάδας, για την άψογη συμπεριφορά και φιλοξενία.
Γιώργος Ν. Ουρσουζίδης
Βουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α Ν. Ημαθίας
Μέλος της
Εδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος
της Βουλής των Ελλήνων
