Μετά τον ιό της γρίπης ο οποίος στάθηκε η αιτία για το θάνατο 148 ανθρώπων, τώρα οι υγειονομικές αρχές φοβούνται την καλοκαιρινή επιδρομή του ιού του Δυτικού Νείλου από τα κουνούπια.
Το 2013 και συγκεκριμένα από τον Ιούλιο έως και τον Οκτώβριο, μολύνθηκαν από τον ιό του Δυτ. Νείλου 86 άνθρωποι, οι 11 από τους οποίους έχασαν τη ζωή τους!
Ωστόσο, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι από τον ιό του Δυτ. Νείλου μολύνθηκαν περισσότερα από 12.000 άτομα, αφού σε κάθε κρούσμα λοίμωξης του κεντρικού νευρικού συστήματος, αντιστοιχούν περίπου 140 κρούσματα με ήπια ή και καθόλου συμπτώματα. Τα προγράμματα κωνωποκτονιών και οι αεροψεκασμοί είναι σε εξέλιξη, το ΚΕΕΛΠΝΟ βρίσκεται σε επιφυλακή για τη μετάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου, ενώ ανησυχία επικρατεί στα Τμήματα Αιμοδοσίας των δημόσιων νοσοκομείων, καθώς η καταγραφή ακόμα και μιας περίπτωσης μόλυνσης σε μία περιοχή, αρκεί για να αποκλειστούν οι κάτοικοι της από τις διαδικασίες αιμοδοσίας.
Οι 9 περιοχές που απειλούνται περισσότερο από τα κουνούπια, με βάση τα επιδημιολογικά και εντομολογικά δεδομένα, είναι η Αττική, η Θεσσαλονίκη, η Ξάνθη, η Ημαθία, η Καβάλα, οι Σέρρες, η Κέρκυρα, η Πέλλα και η Ηλεία.
Ο ιός του Δυτικού Νείλου μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα ή άλλες σοβαρές παθολογικές καταστάσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Πέρυσι, το κέντρο της επιδημίας βρισκόταν στην Αττική, καθώς στα βόρεια προάστια του λεκανοπεδίου σημειώθηκε το 27% των σοβαρών κρουσμάτων που χρειάστηκαν νοσηλεία σε ΜΕΘ και στις περιοχές της Ανατολικής Αττικής το 20% των κρουσμάτων.
Στη Μακεδονία και τη Θράκη καταγράφηκε το 45% των συνολικών κρουσμάτων της λοίμωξης του ιού του Δυτικού Νείλου.
Τι είναι ο ιός του δυτικού Νείλου;
Ο επονομαζόμενος ιός του δυτικού Νείλου ξεκίνησε το 1937 από την Ουγκάντα, την τότε επαρχία του δυτικού Νείλου και έκτοτε έχει εμφανιστεί σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο, κυρίως στις τροπικές και εύκρατες περιοχές. Ανήκει στην οικογένεια Flaviviridae και είναι μέλος της κατηγορίας του ιαπωνικού αντιγονικού εγκεφαλίτιδας (JE). Πρόκειται για έναν ιό που προσβάλλει ζώα, άγρια πτηνά, αλλά και τον άνθρωπο.
Πώς μεταδίδεται;
Ο ιός του δυτικού Νείλου, μεταδίδεται μέσω των τσιμπημάτων των κουνουπιών, από ζώα άγρια όπως τα πουλιά, ή οικόσιτα όπως τα άλογα, σκύλοι, γάτες κλπ. στον άνθρωπο. Στην περίπτωση των μεταγγίσεων και των μεταμοσχεύσεων, οι περιπτώσεις που έχουν αναφερθεί σχετικά με τη μετάδοση του ιού είναι ελάχιστες, όπως επίσης και η περίπτωση μετάδοσης από μητέρα στο έμβρυο. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο ιός δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, επομένως ούτε και από χειραψία ή σεξουαλική πράξη.
Ποια εποχή του χρόνου εκδηλώνεται ο ιός του δυτικού Νείλου;
Έξαρση παρατηρείται από τις αρχές του καλοκαιριού, με το ζενίθ των κρουσμάτων να λαμβάνει χώρα κατά το μήνα Αύγουστο, ακολουθεί δε, προοδευτική μείωση μέχρι το Νοέμβριο, αναλόγως των κλιματολογικών μεταβολών, που διέπουν τις αυξομειώσεις του πληθυσμού των κουνουπιών.
Σε ποιες περιοχές έχει εμφανιστεί ο ιός του δυτικού Νείλου;
Ο συγκεκριμένος ιός απαντάται συχνά στην Ασία, Αφρική και Μ. Ανατολή, όπου έχει ενδημικό χαρακτήρα. Στη δεκαετία του ΄90 επιδημικές εξάρσεις έλαβαν χώρα στην Αλγερία, τη Τσεχία, τη Γαλλία, τη Ρουμανία, τη Ρωσία και το Ισραήλ ενώ το 1999 αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ, όπου μέχρι και σήμερα έχει καταγραφεί μεγάλος αριθμός κρουσμάτων και η νόσος πλέον ενδημεί.
Από το 1996, μετά την πρώτη μεγάλη επιδημία στη Ρουμανία, έχουν αναφερθεί σποραδικά κρούσματα στη Ρουμανία, Ιταλία, Ουγγαρία, Τσεχία, Πορτογαλία, Γαλλία και Ισπανία ενώ περιστασιακά εμφανίζονται κρούσματα σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα.
Πότε ήρθε στην Ελλάδα;
Το καλοκαίρι του 2010 εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα επιδημία λοίμωξης από τον ιό του δυτικού Νείλου, και περισσότερα από 300 άτομα διαγνώστηκαν με αυτόν, εκ των οποίων τα 35 κατέληξαν.
Ποιες είναι οι ευπαθείς ομάδες;
Περισσότερο ευάλωτα είναι, τα άτομα άνω των 50 ετών-ο κίνδυνος δε αυξάνεται στις ηλικίες άνω των 75- και οι ανοσοκατεσταλμένοι, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι μεταμοσχευμένοι.
Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από ιό του δυτικού Νείλου;
Η λοίμωξη στο 80% των περιπτώσεων, δρα χωρίς συμπτώματα. Στο 1% των προσβληθέντων προκαλούνται βαριές εκδηλώσεις, με αποτέλεσμα μία λοίμωξη στις 150 να καταλήγει σε εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα με ποσοστό θνησιμότητας, που κυμαίνεται από 3 έως 15%. Αυτό σημαίνει ότι 4 στα 5 άτομα που προσβάλλονται από τον ιό δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα.
Στην ήπια μορφή της, το 20% περίπου των ατόμων που μολύνονται εκδηλώνουν πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναμία, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, εμέτους και μερικές φορές δερματικά εξανθήματα (στον κορμό) και διόγκωση των λεμφαδένων.
Σε πιο σοβαρή εξέλιξη ωστόσο, δηλαδή σε ποσοστό λιγότερο του 1% και κυρίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαμψία αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισμό, κώμα, τρόμος, σπασμούς, μυϊκή αδυναμία και παράλυση.
Η σοβαρή περίπτωση ενδέχεται να καταλήξει σε εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα με ποσοστό θνησιμότητας που κυμαίνεται από 3 έως 15%, αν και η σοβαρότητα της νόσου εξαρτάται από το βαθμό προσβολής του κεντρικού νευρικού συστήματος από τον ιό.
Ποιος είναι ο χρόνος επώασης;
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 2-14 μέρες μετά το τσίμπημα του κουνουπιού, ενώ ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 5 έως 15 ημέρες. Ωστόσο τα συμπτώματα της σοβαρής μορφής της νόσου, όπου εκδηλώνεται εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα, μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες.
Υπάρχει θεραπεία;
Δεν υπάρχει ακριβής θεραπεία, ούτε εμβόλιο για τη λοίμωξη από τον ιό του δυτικού Νείλου. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχωρούν μόνα τους (πχ πυρετός, πονοκέφαλος κλπ) ενώ για τα πιο σοβαρά περιστατικά απαιτείται ιατρική παρακολούθηση και ενδεχόμενη νοσηλεία.
| Αεροψεκασμοί για τα κουνούπια |
Πώς μπορώ να προστατευτώ;
•Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ), η προστασία από τα κουνούπια είναι το ασφαλέστερο και αποτελεσματικότερο μέτρο πρόληψης έναντι νοσημάτων όπως η λοίμωξη από τον ιό του δυτικού Νείλου και η ελονοσία (νοσήματα που μεταδίδονται από τσιμπήματα κουνουπιών).
•Συχνά ντους και να τηρείτε στο έπακρο τους κανόνες υγιεινής.
•Φορέστε ρούχα ελαφρά που καλύπτουν όμως το σώμα σας, π.χ μακρυμάνικα ρούχα, παντελόνια και κλειστά παπούτσια ειδικά από το σούρουπο ως την αυγή. Πιο αποτελεσματικά θεωρούνται τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.
•Αποφεύγετε χώρους με λιμνάζοντα νερά και κουρεύετε συχνά το γρασίδι, τους θάμνους και γενικότερα τα σημεία παραμονής των κουνουπιών.
•Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους.
•Χρησιμοποιείτε ειδικά εντομοαπωθητικά και εντομοκτόνα.
•Χρησιμοποιείτε κουνουπιέρες.
•Επειδή ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, η χρήση ανεμιστήρα ή κλιματιστικού βοηθά στην απομάκρυνσή τους.
•Σε ότι φορά στα μωρά, μην ανοίγετε τα παράθυρα μετά το σούρουπο και χρησιμοποιείτε σήτες και κουνουπιέρες.
•Αλλάξτε συχνά το νερό στο πιάτα των κατοικίδιων σας και αδειάστε τη φουσκωτή πισίνα σας ή άλλα παιχνίδια με νερό όταν δεν χρησιμοποιούνται.
Πότε πρέπει να επικοινωνήσω με τον αρμόδιο γιατρό;
Συνήθως οι πιο ήπιες μορφές αντιμετωπίζονται από τον ίδιο τον οργανισμό. Ωστόσο αν ο πονοκέφαλος και άλλα σοβαρά συμπτώματα είναι πιο έντονα από το φυσιολογικό και εμμένουν, τότε καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό ή το νοσοκομείο. Σε περίπτωση δε, που πρόκειται για έγκυο ή μητέρα που θηλάζει καλό θα ήταν να μιλήσει με τον γιατρό της σε περίπτωση που κάποια από τα συμπτώματα εγείρουν υποψίες για προσβολή από τον ιό του δυτικού Νείλου.
