«4 πράγματα που δεν διδάσκουμε και πιθανόν δεν θα διδάξουμε ποτέ..»

Αγαπώ να διδάσκω και αυτά που διδάσκω, και δεν μπορώ να  φανταστώ να κάνω κάτι άλλο. Υπάρχει πάντα κάτι που πρέπει να  πω και να κάνω για την ενστάλαξη στους μαθητές μου  της έννοιας “Δια βίου μάθηση”  αλλά κάπου κάτι χάνουμε, καθώς διδάσκουμε όλο και λιγότερο (ή και καθόλου) σημαντικές δεξιότητες, δεξιότητες ζωής.

Πρέπει ίσως να επανεξετάσουμε σοβαρά αν  η συνεχής αύξηση μόνο της επιστημονικής γνώσης που δίνουμε, προετοιμάζει πραγματικά τους μαθητές μας για  να ευημερήσουν και να επιβιώσουν στον πραγματικό κόσμο. Διδάσκοντας τόσα χρόνια και παρατηρώντας μέσα από δραστηριότητες τους μαθητές μου τόσο τους μικρούς όσο και αυτούς που πλέον δεν είναι παιδιά αλλά νέοι και νέες, έχω καταλήξει πως έχουμε αποτύχει να διδάξουμε βασικά πράγματα στα παιδιά που τα οδηγούν στο να μπορούν να τα καταφέρουν στον πραγματικό κόσμο. Και αυτό αφορά γονείς και εκπαιδευτικούς.. Όταν τα διαβάσετε, ίσως  δείτε πως ως ενήλικες, πιθανόν, και εσείς νιώσατε την έλλειψή τους κατά τη διάρκεια της ζωής σας.

Έχουμε αποτύχει στο να βοηθήσουμε τα παιδιά να επικεντρώνονται σε κάτι με όρεξη και πάθος.

            Ξέρω πως δεν είμαι η μόνη που δέχτηκε την ερώτηση από τα παιδιά κάποια στιγμή: “Πώς  αυτό που μαθαίνω, τελικά σχετίζεται με τη ζωή μου;” και δεν είμαι η μόνη που τους απάντησε πως αυτό θα συμβάλλει να αποκτήσουν κριτική σκέψη και αναλυτικές ικανότητες απαραίτητες για την ζωή τους. Υπάρχουν δεκάδες τρόποι με τους οποίους θα απαντήσουμε αλλά συνήθως δίνουμε αυτή την απάντηση. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά από την εμπειρία μου, όλο και λιγότεροι μαθητές το καταλαβαίνουν ως έναν πολύ ικανοποιητικό λόγο για να αφιερώσουν πολλά χρόνια μελέτης σε κάποιο αντικείμενο και μεγαλώνοντας, νιώθουν απογοητευμένα..

Για να μην νιώθουν έτσι τα παιδιά πρέπει οι δάσκαλοι αλλά και οι γονείς  να κάνουμε ένα δυο πράγματα καλύτερα: Πρώτον, από την ηλικία των 12 μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να ανακαλύψουν το πάθος τους για κάτι, να τους δώσουμε τους τρόπους να αγαπήσουν κάτι. Είναι λυπηρό να έχουμε παιδιά που συνεχίζουν στο Γυμνάσιο  και δεν ξέρουν τι τους αρέσει ακόμα και αν στο μέλλον αλλάξουν επιλογή. Δεύτερον, πρέπει ως επόμενο βήμα να βρούμε τρόπο να μάθουν μαθηματικά, φυσική, αγγλικά, αρχαία, ακόμα και μαθήματα τεχνικής φύσεως κλπ φέρνοντάς τα πιο κοντά στην δική τους ιδιοσυγκρασία  και με τέτοιο τρόπο που θα τα αγγίξει και θα θέλουν να εμβαθύνουν περισσότερο.

Τιμωρούμε σκληρά την αποτυχία των παιδιών.

            Τα πάντα που  έχω μάθει στη ζωή τα έχω μάθει με κόπο, αφιερώνοντας πολύ χρόνο, αλλά πολλές φορές και λόγω της αποτυχίας που με ανάγκαζε να δουλέψω πιο πολύ.. Πολύ συχνά, τιμωρούμε τα παιδιά  πολύ σκληρά γιατί  απλά προχωρούν μέσα στον κύκλο της μάθησης με διαφορετικές ταχύτητες. Αν ο τελικός στόχος είναι η γνώση και δεν έχει σημασία το θέμα, γιατί να τιμωρήσουμε  ένα μαθητή για την αποτυχία σε κάτι  όταν συγκεντρώνει πολύ καλύτερη βαθμολογία στο τέλος; Έχει πραγματικά σημασία μια αποτυχία, όταν σε όλη τη διάρκεια του έτους δεν τα καταφέρνει και τόσο καλά αλλά στο τέλος αποδεικνύει πως κατάφερε να την ενσωματώσει πραγματικά με μαεστρία; (Αν παρακολουθήσετε την γαλλική  ταινία “Σκασιαρχείο” θα καταλάβετε πως σημασία έχει το να φτάνεις στο επιθυμητό έστω και αν αποτύχεις αρκετές φορές)..

Το θέμα είναι να μην τιμωρούμε την αποτυχία, αλλά να βοηθήσουμε τα παιδιά να την κάνουν δύναμη και να  επανέλθουν δυναμικά ξανά και ξανά μέχρι να τα καταφέρουν. Είναι  άδικο να τα κρατάς με τις προσδοκίες  της συνεχούς επιτυχίας καθώς, ως επί το πλείστον, δεν αντανακλώνται στον τρόπο που στον πραγματικό κόσμο θα υπάρχει… Στον πραγματικό κόσμο  οι αποτυχίες μέχρι να αποκτήσεις το ποθητό είναι συνεχείς και απαιτούν καλή προετοιμασία για να τις ξεπεράσεις, κάτι που πρέπει να διδάσκεσαι από μικρός ώστε να αποκτήσεις τις άμυνες..

Δεν υπάρχει τιμωρία για μια αποτυχία ως ενήλικας. Υπάρχει μόνο συνεχής προσπάθεια μέχρι την επίτευξη του ποθητού.. Εξάλλου αυτό δεν είναι και το ζητούμενο; Να μαθαίνεις μέσα από τα λάθη σου και τις αποτυχίες σου ώστε να γίνεις καλύτερος;

Δεν διδάσκουμε στα παιδιά Οικονομική -οικιακή διαχείριση- κοινωνικές συνδιαλλαγές.

            Τα μαθήματα στα σχολεία μας είναι πολλά. Δεν υπάρχει όμως ένα: Να μάθουμε τα παιδιά μας να ζουν στον πραγματικό κόσμο. Μα δεν το διδάσκουμε και ως γονείς. Συνήθως αναλαμβάνουμε εμείς να φέρουμε σε πέρας μια κατάσταση. Δεν τα μαθαίνουμε να συνδιαλέγονται σε πραγματικές συνθήκες  πχ με τον υπάλληλο μιας υπηρεσίας, με έναν υπάλληλο σε ένα μαγαζί ακόμα και το να διαχειρίζονται τα χρήματά τους χωρίς καμία βοήθεια από τη μαμά ή τον μπαμπά. Πολλοί τελειόφοιτοι Λυκείου όταν μείνουν μόνοι  αισθάνονται έτοιμοι να εκπληρώσουν αυτές τις ζωτικής σημασίας δεξιότητες για να ζήσουν μια υπεύθυνη ενήλικη ζωή μόνο όταν έχουν μάθει πως μπορούν να τα βγάζουν πέρα με τέτοιες συνδιαλλαγές. Σε άλλες περιπτώσεις αισθάνονται άβολα, δεν μπορούν να χειριστούν μια δύσκολη κατάσταση και συνήθως τηλεφωνούν στους γονείς να τους βοηθήσουν. Δεν λέω ότι η εκμάθηση των μαθηματικών δεν είναι σημαντική (σίγουρα είναι) αλλά εξίσου σημαντική είναι  και η διδασκαλία των παιδιών  σχετικά με την οικονομική-οικιακή-  διαχείριση αλλά και τις κοινωνικές συνδιαλλαγές.

Έχουμε αποτύχει στην ανάπτυξη  βασικών δεξιοτήτων  που σκοπεύουν στη χρήση των χεριών για επισκευή – συντήρηση – δημιουργία..

            Είμαι από τους ανθρώπους που δεν μπορεί να αλλάξει ακόμη και ένα λάστιχο στο αυτοκίνητο. Δεν είμαι μόνη όμως, ούτε η μόνη. Πολλοί από τους γνωστούς μου δεν ξέρουν και ας έχουν υψηλή ακαδημαϊκή μόρφωση. Έχουν μεγαλώσει  και αυτοί πάρα πολύ  και έχουν συνηθίσει να βασίζονται στην οδική βοήθεια, αλλά  τί θα κάνουν ή τί θα κάνω εγώ, αν σκάσει ένα λάστιχο σε μια απόμερη περιοχή;

Μα όπως είπα δεν είμαι μόνο εγώ. Βλέπω και άλλους της γενιάς μου αλλά παρατηρώ και παρατηρούσα και τους μαθητές μου. Τα χέρια τους πολλές φορές ήταν λες και δεν υπάρχουν.. Δεν ήξεραν να κόβουν, να ράβουν, να ενώνουν, να χρησιμοποιούν σωστά μια κολλητική ταινία, κλπ. Λείπει η εκπαίδευση των χεριών, η λεπτή κινητικότητα και η ενασχόληση των παιδιών με χειρωνακτικές εργασίες. Και αυτό στερεί από τα παιδιά πολλά περισσότερα από όσα πιστεύουμε.

Δεν θέλω να πω ότι όλα τα σχολεία είναι όμοια και ότι όλοι οι γονείς δεν  ασχολούνται με κάποια από αυτές τις ανάγκες επιβίωσης. Θέλω να πιστεύω ότι σε κάποια σχολεία  αλλά και πολλοί γονείς,  έχουν ήδη κάνει καταπληκτική δουλειά με κάποια από αυτές τις κατηγορίες. Ακόμα όμως και έτσι, σε όλους αυτούς  τους τομείς,  έχουμε ακόμα αρκετά που πρέπει να γίνουν..