Το αλάτι που υπάρχει σε κάθε κουζίνα και το καταναλώνουμε όλοι καθημερινά ευθύνεται για περισσότερους από 1,6 εκατομμύρια θανάτους σε ετήσια βάση σε ολόκληρο τον κόσμο λόγω επακόλουθων καρδιαγγειακών επιπλοκών. Δίνει νοστιμιά στα φαγητά και κατ’ επέκταση στη ζωή μας. Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί αναπτύχθηκαν γύρω από αυτό χάρη στην αξία του ως αντισηπτικού και ως συντηρητικού για τα τρόφιμα, αλλά και επειδή χρησιμοποιήθηκε και ως νόμισμα. Σήμερα το αλάτι εξακολουθεί να είναι σημαντικό τόσο για την οικονομία των χωρών που το παράγουν όσο και για τη μαγειρική μας, αλλά και για τη βιομηχανία τροφίμων, που το χρησιμοποιεί για να κάνει τα προϊόντα της ακαταμάχητα και κατ’ επέκταση εθιστικά. Άλλωστε, έρευνες δείχνουν ότι πιο εύκολα κόβει κανείς τη ζάχαρη παρά το αλάτι. Για την υγεία μας όμως είναι πολύτιμο ή μήπως αντίθετα επικίνδυνο;
Οι υπερβολές και οι καταχρήσεις μπορούν να αποβούν καταστροφικές ή ακόμη και μοιραίες και μια νέα επιστημονική έρευνα έρχεται να το επιβεβαιώσει.
Αναλύοντας 205 μελέτες που αφορούν στην κατανάλωση αλατιού σε δεκάδες χώρες του κόσμου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μέση ημερήσια πρόσληψη στον ενήλικο πληθυσμό είναι σχεδόν διπλάσια από αυτή που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, γεγονός που συμβάλλει καθοριστικά στην εκδήλωση της καρδιοπάθειας και στον πρόωρο θάνατο από καρδιαγγειακές επιπλοκές.
Η σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση New England Journal of Medicine αφορούσε σχεδόν στα τρία τέταρτα του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού. Ο αντίκτυπος του αλατιού στα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και στην εκδήλωση της καρδιοπάθειας καθορίστηκε σε μεμονωμένη μελέτη, με βάση πληθώρα δεδομένων από επιμέρους κλινικές δοκιμές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, η μέση κατανάλωση νατρίου μεταξύ του ενήλικου πληθυσμού το 2010 ήταν 3,95 γραμμάρια την ημέρα – ποσότητα σχεδόν διπλάσια των 2 γραμμαρίων που συνιστά ο ΠΟΥ.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι 1,65 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από καρδιαγγειακές παθήσεις λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης αλατιού. Οι θάνατοι αυτοί αντιστοιχούν σε ποσοστό 10% των συνολικών θανάτων από καρδιαγγειακά αίτια σε όλο τον κόσμο.
Υπάρχουν όμως και καλά
•Το αλάτι -το χλωριούχο νάτριο δηλαδή- είναι μαζί με το κάλιο ηλεκτρολύτες ουσιαστικής σημασίας για τη ζωή, ενώ είναι μεταξύ άλλων υπεύθυνα και για τη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών και του pH του οργανισμού μας.
•Το νάτριο διευκολύνει τη μεταφορά θρεπτικών ουσιών στο εσωτερικό των κυττάρων.
•Το αλάτι ανεβάζει τη διάθεση και ίσως γι’ αυτό κάνουμε συχνά κατάχρησή του, σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αϊόβα που διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια που στερούνταν το χλωριούχο νάτριο (δηλαδή το αλάτι) απέφευγαν δραστηριότητες που τους προσέφεραν ευχαρίστηση, όπως το να πίνουν μια γλυκιά ουσία.
•Το αλάτι δεν παχαίνει, δεν μας δίνει δηλαδή θερμίδες. Προκαλεί όμως κατακρατήσεις, που μας φουσκώνουν και μας κάνουν να δείχνουμε τελικά βαρύτεροι
Κρύβεται σε πολλά τρόφιμα
Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουμε το λάθος να θεωρούμε ότι αν δεν προσθέτουμε αλάτι στο φαγητό μας δεν καταναλώνουμε σχεδόν καθόλου. Δυστυχώς, όσοι από εμάς θέλουμε να γνωρίζουμε πόσο αλάτι παίρνουμε ή πρέπει να το ελαττώσουμε για άλλους λόγους, π.χ. ιατρικούς, θα πρέπει να μάθουμε ότι το πολύ αλάτι της διατροφής μας είναι το κρυμμένο σε έτοιμα ή συσκευασμένα τρόφιμα, ακόμα και σε κάποια που έχουν γλυκιά γεύση (π.χ. μπισκότα, κρουασάν, ντόνατς), όσο περίεργο κι αν μας φαίνεται αυτό. Και για να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται, αρκεί ίσως να αναφέρουμε ότι στις Η.Π.Α. εκτιμάται ότι το 75-80% του αλατιού καταναλώνεται μέσω των τροφίμων του εμπορίου.
Καταναλώνετε με μέτρο πάντα φυσικό θαλασσινό αλάτι
Το ραφιναρισμένο αλάτι δεν ωφελεί σε τίποτα τον ανθρώπινο οργανισμό. Αντίθετα, ευθύνεται για πολλά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των χολόλιθων. Το μοναδικό αλάτι που μπορεί να αφομοιώσει το σώμα μας, είναι το ανεπεξέργαστο θαλασσινό και το ορυκτό αλάτι. Για να είναι το αλάτι χρήσιμο στον οργανισμό, πρέπει να διεισδύει στις τροφές.
Η υγρασία των φρούτων, λαχανικών, δημητριακών και οσπρίων πρέπει να διαλύει το αλάτι. Αν το αλάτι χρησιμοποιείται στην ξηρή του μορφή και εισέρχεται στο σώμα σε μη ιονισμένη μορφή, προκαλεί δίψα (ένδειξη δηλητηρίασης). Προκαλεί ακόμη περισσότερα προβλήματα όταν δεν αφομοιώνεται .
Μπορείτε να διαλύσετε μία πρέζα αλάτι σε λίγο νερό και να προσθέσετε φρούτα ή άλλες τροφές που γενικά δεν μαγειρεύονται. Αυτό βοηθά την πέψη αυτών των τροφών και την επαναφορά του αλκαλικού pΗ. Η προσθήκη μίας πρέζας αλατιού στο πόσιμο νερό αποκαθιστά τις αλκαλικές του ιδιότητες και παρέχει σημαντικά μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Το φαγητό πρέπει να είναι νόστιμο αλλά όχι αλμυρό.
