Στο νησί της Παναγιάς, το Πάσχα είναι εμπειρία που χαρίζει αναμνήσεις μοναδικές. Η θαλασσινή αύρα, η φύση που γιορτάζει, τα πανηγύρια, τα τραπεζώματα, αλλά και η Θεία γαλήνη σε προτρέπουν να δοξάσεις τον Δημιουργό.
Πρώτη φορά έκανα Πάσχα στην Τήνο, προσκεκλημένη του Γιάννη Βιδάλη και «έταξα» ότι θα επανέλθω σύντομα… Οι αναμνήσεις, οι εικόνες, η ζεστή ατμόσφαιρα που νοιώθεις ότι ξεχειλίζει από αγάπη γράφτηκαν ανεξίτηλα στην μνήμη μου.
Η 
φύση γιορτάζει την αναγέννησή της και εμείς περιμένουμε την δική μας εσωτερική ανάσταση. Στο νησί έφθασα την Μεγάλη Πέμπτη και μετά από ένα σύντομο προσκύνημα στην θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς, ακολούθησα τους φίλους μου στο πέρασμά από τους Επιτάφειους που στολίζονται. Συμμετείχαμε στον στολισμό πέντε Επιταφείων και όπως θέλει η παράδοση κόψαμε ελεύθερα λουλούδια από τους κήπους, αφού όλες οι πόρτες εθιμικά παραμένουν ανοικτές. Το βράδυ μετά την ακολουθία κάναμε βόλτα στο νησί και ανάψαμε τα καντήλια σε κάποια ξωκλήσια. Στην Τήνο υπάρχουν περίπου χίλια ξωκλήσια. Θέαμα μοναδικό σε κάθε ρεματιά του νησιού, πίσω από κάθε βράχο και ένα ξωκλήσι πλημμυρισμένο στο φως, από λαμπάδες πιστών.
Το πρωί της Μ.Παρασκευής στην Καρδιανή, το καθολικό χωριό της Τήνου, στην περίφημη μαρμάρινη ορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Τριάδας, με θέα το απέραντο γαλάζιο και τα νησιά ακολουθήσαμε την λιτανεία του Επιταφείου, που περνά από το νεκροταφείο, στο λατομείο μαρμάρου. Παράλληλα οι γυναίκες του χωριού, στην αίθουσα δίπλα στην εκκλησία, ετοίμασαν από κοινού «το Δείπνο των Νεκρών».Το τραπέζι είχε τα πάντα, από ασουρέ, κολυβοζούμι με ξηρούς καρπούς μέχρι ρεβυθάδες, φάβα, αλιφόνια, σαλάτες, ριζότο θαλασσινών, σταφιδόψωμα, κουλούρια…και μαύρο κρασί για την συγχώρεση των νεκρών.
Αξιοπερίεργο είναι ότι στην Τήνο ορθόδοξοι και καθολικοί γιορτάζουν μαζί το Πάσχα. Στην 
Παναγιά αξίζει να παρακολουθήσετε την ακολουθία και την λιτανεία του Επιταφείου στο λιμάνι, όπου σμίγουν οι Επιτάφειοι από πέντε ενορίες. Μετά χωρίζουν και ο κάθε Επιτάφειος παίρνει διαφορετική πορεία. Αυτός της Παναγιάς πηγαίνει στο νεκροταφείο, ο δεύτερος της ενορίας του Αγ. Νικολάου κατευθύνθηκε στην Καλαμιά απέναντι από τον βράχο Τσιγκά όπου ιερείς και πιστοί με τον Επιτάφειο και τα εξαπτέρυγα μπήκαν στην θάλασσα μέχρι τον λαιμό ψάλοντας δεήσεις για την ευλογία των ναυτικών αλλά και μνημόσυνο για αυτούς που χάθηκαν…τα πυροτεχνήματα λαμπρά κοκκίνησαν ουρανό και θάλασσα.
Τραπεζώματα και γλέντια της Πασχαλιάς
Η παράδοση μέχρι σήμερα θέλει την Ανάσταση και το Πάσχα να εορτάζονται στην Πλατεία ή στην αυλή των σχολείων του νησιού. Όλοι δηλώνουν παρών, ντόπιοι και επισκέπτες. Το πανηγύρι του Σκαλάδου είναι μοναδικό.
Οι τσαμπούνες, τα τραγούδια, ο μπάλος και οι καντρίλιες καλά κρατούν…Το μελωμένο αρνάκι πάνω «στα κλήματα» σιγοψήνεται όλη νύκτα, οι πίτες με αλιφόνια και μυριστικά ετοιμάζονται, οι ομελέτες με «σίσυρο», τις καπνιστές τσιγαρίδες, μοσχομυρίζουν, το κοκορέτσι και το εξοχικό γυρίζουν αργά «παίζοντας» με την φωτιά, τα τυροπιτάκια, με μελίχλωρο γίνονται «τσιμπητά», οι σκεπαστές γεμίζονται με τυρί πέτρωμα, οι αγκιναρόπιτες μοσχομυρίζουν και τα πιτούλες με μελοκάρυδο παίρνουν εθιμικά το σχήμα ψαριού δοξάζοντας τον «ΙΧΘΥΣ» δηλ. τον «Ιησού Χρηστό Θεού Υιό Σωτήρ».
Τα τσουρέκια γίνονται γεμιστά και άλλα μοσχομυρίζουν μαστίχα. Οι Γάλλοι που μένουν μόνιμα στα χωριά ετοιμάζουν τις δικές τους γευστικές δημιουργίες. Το κρασί «μαλβάζια» αλλά και το λιαστό μαύρο ανεβάζουν το κέφι…και οι «ψυχραμένοι φιλιώνουν» ενώπιον όλων…
Τραπέζι της Αγάπης και της συγχώρεσης στο Κτικάδο
Το «τραπέζι της αγάπης και της συγχώρεσης» στο Κτικάδο, την Δευτέρα του Πάσχα γίνεται δίπλα στην εκκλησία, της Παναγιάς της Μεγαλομάτας και έχει εξαιρετικό τελετουργικό. Δοξάζουν την Ανάσταση και όλοι μοιράζονται μια απίθανη σούπα από ντόπιο μοσχαράκι, σαλάτες, ντόπια τυράκια και μοσχαράκι λεμονάτο με πατάτες τηγανητές που νοστιμότερες δεν έχω δοκιμάσει.
Το έθιμο θέλει ο ιερέας να «φιλιώνει» τους μαλωμένους ενορίτες και κατά την διάρκεια του γεύματος διαβάζονται όλα τα ονόματα των νεκρών χωριανών τα τελευταία 200 χρόνια. ΄Ολοι κρατούν ένα κερί και οι δεήσεις πολλές. Στο τέλος μοιράζονται αφιερώματα τσιμπιτές πιτούλες, γλυκές τυροπιτούλες, αμυγδαλωτά αλλά και παστάκια.Αξίζει…
Γλέντι στην Καρδιανή
Το απόγευμα της ίδιας μέρας στην Καρδιανή, κάτω από τα πλατάνια το γλέντι και οι χοροί καλά κρατούν …
Αξίζει να ζήσετε την εμπειρία του Πάσχα στο νησί της Παναγιάς έστω και για μια φορά … σκεφτείτε το!
