Η 1η Μαΐου είναι μια ετήσια γιορτή, απεργία και όχι αργία, που έχει γίνει παγκόσμιος θεσμός αντιπροσωπεύοντας περισσότερο τους ανθρώπους της μισθωτής εργασίας. Με συγκεντρώσεις και πορείες, η εργατική τάξη βρίσκει την ευκαιρία να προβάλει τα κοινωνικά και οικονομικά της επιτεύγματα και να καθορίσει το διεκδικητικό της πλαίσιο για το μέλλον.
Το 1889, η Β΄ Διεθνής καθιέρωσε την πρωτομαγιά ως ημέρα Εργατικής Αλληλεγγύης, τιμώντας τους αναρχικούς αγωνιστές που εκτελέστηκαν ή φυλακίστηκαν από το αμερικανικό κράτος, διότι διεκδίκησαν το οκτάωρο και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Οι βουτηγμένες στο αίμα των εργατών εξεγέρσεις στο Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας, έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον Καναδά το 1872.
Στην απεργία συμμετείχαν περίπου 350.000 εργάτες από 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ. Την Πρωτομαγιά του 1886 έγινε στο Σικάγο η πιο μαχητική πορεία, με τη συμμετοχή 90.000 ανθρώπων. Στην κεφαλή της πορείας ήταν ο ανυποχώρητος συνδικαλιστής Άλμπερτ Πάρσονς, η γυναίκα του Λούσι μαζί με τα επτά παιδιά τους.
Σε ανάμνηση αυτής της εργατικής εξέγερσης, καθιερώθηκε η πρώτη Μαΐου σαν παγκόσμια μέρα της εργατικής τάξης, ύστερα από απόφαση που πήρε στο Παρίσι η ιδρυτική συνέλευση της Δεύτερης Διεθνούς, (που έγινε στις 14/7/1889 και στην οποία μετείχαν 391 αντιπρόσωποι συνδικάτων από 20 χώρες).
Η πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη. Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.
Το 1936 ξεσηκώνονται οι καπνεργάτες στην Θεσσαλονίκη. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός.
Παλιότερα
Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς, χάνεται βαθιά στις παγανιστικές εορτές του παρελθόντος. Πολλά από τα αρχαία έθιμα έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα. Η σημασία της ημέρας της Πρωτομαγιάς για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.
Πολλές προχριστιανικές κοινωνίες της Ευρώπης γιόρταζαν την Πρωτομαγιά ως την πρώτη ημέρα του καλοκαιριού. Έτσι το Θερινό Ηλιοστάσιο στις 21 Ιουνίου συνέπιπτε με τη μέση του καλοκαιριού.
