Τα ωδικά πτηνά, οι παπαγάλοι και τα κοράκια έχουν “στριμωγμένους” στον μικρό εγκέφαλό τους τους ίδιους και μερικές φορές περισσότερους νευρώνες (εγκεφαλικά κύτταρα) από ό,τι τα -υποτίθεται πιο έξυπνα- θηλαστικά, όπως οι πίθηκοι.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια νέα αμερικανο-τσεχική επιστημονική έρευνα, η οποία έρχεται να ανατρέψει την όχι και τόσο καλή εικόνα που οι άνθρωποι έχουν για το “μυαλό” των πουλιών. Και αυτό παρόλο που έχουν βρεθεί πουλιά, τα οποία κάνουν εντυπωσιακά πράγματα, όπως μετρούν, φτιάχνουν εργαλεία, λύνουν προβλήματα, προγραμματίζουν για το μέλλον και αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Η νέα μελέτη δείχνει ότι υπάρχει τελικά στον εγκέφαλο των πουλιών η νευρωνική βάση για τέτοιες…εξυπνάδες.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ του Τενεσί και του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα, με επικεφαλής τη Σουζάνα Χερκουλάνο-Χούζελ και τον Πάβελ Νέμετς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), μελέτησαν ανατομικά τους εγκεφάλους 28 ειδών πουλιών.
Είναι η πρώτη φορά που επιχειρήθηκε να μετρηθεί συστηματικά και να συγκριθεί ο αριθμός των νευρώνων στα πουλιά. Η βασική διαπίστωση είναι ότι ορισμένα είδη όπως τα ωδικά πτηνά, οι κορακίδες και οι παπαγάλοι έχουν απρόσμενα μικροσκοπικούς αλλά πολλούς νευρώνες μέσα στους μικρούς εγκεφάλους τους, καθώς και τρομερά πυκνές συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων.
Πουλιά με εγκέφαλο βάρους μόλις δέκα γραμμαρίων έχουν τουλάχιστον δύο δισεκατομμύρια νευρώνες. Ένας παπαγάλος μπορεί να ξεπερνά τους 3,1 δισεκατομμύρια νευρώνες, ενώ ένα κοράκι τα 2,1 δισεκατομμύρια. Οι αριθμοί αυτοί είναι περίπου διπλάσιοι από τους νευρώνες που έχει ο εγκέφαλος ενός πιθήκου με την ίδια μάζα και τετραπλάσιοι από τους νευρώνες στους εγκεφάλους των τρωκτικών με παρόμοιο βάρος.
«Για πολύ καιρό υπήρχε το αίνιγμα πώς γίνεται τα πουλιά να έχουν μάλλον μικρούς εγκεφάλους, αλλά συχνά να είναι απίστευτα έξυπνα. Μπορούν να κάνουν πράγματα που μόνο οι άνθρωποι και οι πίθηκοι θεωρείτο ότι είναι σε θέση να κάνουν» δήλωσε ο Νέμετς.
Όπως όμως αποκαλύπτεται, ό,τι τους λείπει σε μέγεθος εγκεφάλου, το υπεραναπληρώνουν σε αριθμό νευρώνων. «Αυτό δίνει και την απάντηση: έχουν τόσους πολλούς νευρώνες, που η επεξεργαστική ισχύς τους είναι συγκρίσιμη με εκείνη των πρωτευόντων (σ.σ. πιθήκων και ανθρώπων)» τόνισε ο Νέμετς, ο οποίος επεκτείνει πλέον την μελέτη του σε περισσότερα είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων σε περιστέρια και κοτόπουλα.
Σύνδεσμος: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση: http://www.pnas.org/content/early/2016/06/07/1517131113
Παύλος Δρακόπουλος
